Wat zijn kengetallen: maak jouw bouwbedrijf winstgevender

1 november 2025

Wat zijn kengetallen? Simpel gezegd zijn het de belangrijkste stuurcijfers voor je bouwbedrijf. Ze vertalen complexe data naar heldere, bruikbare informatie waarmee je de gezondheid en prestaties van je onderneming in één oogopslag kunt beoordelen.

Wat zijn kengetallen voor de bouw?

Vergelijk het met het dashboard van je bestelbus. Je checkt je snelheid, brandstof en motortemperatuur om veilig en efficiënt op je bestemming aan te komen. Kengetallen zijn precies dat, maar dan voor je bouwbedrijf.

Het zijn geen abstracte, droge cijfers, maar essentiële indicatoren die de brij aan bedrijfsinformatie vertalen naar een helder en praktisch overzicht. Ze laten je direct zien of je op koers ligt met een project, of je financiën gezond zijn en waar de kansen voor verbetering liggen. Met de juiste cijfers kun je proactief sturen in plaats van achteraf brandjes te blussen.

De voordelen van sturen op cijfers

Werken met kengetallen geeft een stuk meer zekerheid in het ondernemen. In plaats van te varen op een onderbuikgevoel, stuur je op keiharde feiten. Dit zorgt direct voor:

• Betere beslissingen: Zie op basis van data welke projecten écht het meest winstgevend zijn.
• Vroegtijdige signalering: Herken financiële of operationele risico's voordat ze een serieus probleem worden.
• Efficiëntere processen: Identificeer knelpunten in je workflow, van de opname en calculatie tot aan de oplevering.

Kengetallen geven je de controle terug. Ze maken van abstracte data een praktisch kompas, waarmee je jouw bedrijf doelgericht naar meer winstgevendheid kunt sturen en de concurrentie voorblijft.

Benieuwd hoe slimme software dit proces voor je kan automatiseren? Bekijk de features van BuilderFlow en ontdek hoe je efficiënter kunt werken.

Waarom je bedrijf echt niet zonder kengetallen kan

Werken zonder kengetallen is als varen in de mist. Je bent wel in beweging, maar je hebt geen flauw idee welke kant je op gaat. Deze cijfers zijn de ruggengraat van elk gezond bouwbedrijf. Ze helpen je om de overstap te maken van een reactieve houding – brandjes blussen zodra ze ontstaan – naar een proactieve strategie, waarbij je vooruitkijkt en anticipeert op basis van harde data.

Door kengetallen te gebruiken, kun je veel gerichter sturen. Je ziet niet alleen wat er goed gaat, maar vooral ook waar de schoen wringt. Die inzichten zijn goud waard voor de continuïteit en groei van je onderneming.

Van onderbuikgevoel naar feitelijke beslissingen

Stel je dit eens voor: je merkt als aannemer dat de winst de laatste kwartalen stagneert, ook al zit je orderportefeuille bomvol. Je onderbuikgevoel schreeuwt dat het aan de gestegen materiaalkosten ligt, maar je kunt er de vinger niet op leggen. Herkenbaar?

Hier komen kengetallen in beeld. Je besluit het kengetal ‘gemiddelde winstmarge per projecttype’ eens goed te analyseren. Nadat je de laatste projecten hebt doorgerekend, zie je een glashelder patroon: badkamerrenovaties leveren een gezonde marge van 20% op, maar op dakkapellen verdien je slechts 8%. De oorzaak? Je schat de complexiteit en het aantal manuren voor die dakkapellen structureel te laag in.

Dit ene inzicht verandert alles. In plaats van blind te varen, kun je nu doelgerichte acties ondernemen om je winstgevendheid te herstellen en te verbeteren.

Gewapend met deze informatie kun je eindelijk strategische keuzes maken:

• Marketing aanpassen: Je zet je marketingbudget nu gericht in op het binnenhalen van meer badkamerrenovaties.
• Prijsstrategie herzien: Je past de prijzen voor dakkapellen aan, zodat ze wél in lijn zijn met de werkelijke kosten en inspanning.
• Processen optimaliseren: Je duikt in het proces rondom dakkapellen om te ontdekken waar de efficiëntie lekt en hoe je dat kunt verbeteren.

Door dit ene kengetal te gebruiken, verander je een vaag probleem in een concrete oplossing. Het helpt je om betere projectcalculaties te maken, de productiviteit scherp in de gaten te houden en financiële risico’s veel eerder te zien aankomen. Ontdek hoe calculeren met bouwsoftware dit inzicht kan versnellen, zodat je altijd werkt op basis van de juiste cijfers. Dit is een cruciale stap naar een stabielere en winstgevendere toekomst voor je bouwbedrijf.

De belangrijkste kengetallen voor aannemers

Oké, je weet nu waarom kengetallen zo belangrijk zijn. Maar de volgende vraag is natuurlijk: op welke cijfers moet je nu écht sturen? Er zijn er honderden, maar de kunst is om te beginnen met een handjevol indicatoren die direct invloed hebben op hoe je bedrijf draait.

We hebben de meest waardevolle kengetallen voor aannemers en renovatiebedrijven opgedeeld in drie duidelijke categorieën: financieel, operationeel en commercieel. Dit is geen complete wetenschap, maar een ijzersterk startpunt om vandaag nog mee te beginnen.

De onderstaande tabel geeft je een vliegende start. Hierin hebben we de meest essentiële kengetallen voor je op een rij gezet, zodat je direct ziet waar je de focus kunt leggen.

Overzicht van essentiële kengetallen in de bouw

Deze cijfers vormen samen het dashboard van je bedrijf. Als je ze goed in de gaten houdt, kun je op tijd bijsturen en gefundeerde beslissingen nemen voor de toekomst. Laten we ze eens wat nader bekijken.

Financiële gezondheid

Deze cijfers zijn het fundament van je bedrijf. Ze vertellen je zonder omwegen of je zaak levensvatbaar is en of je rustig kunt slapen.

• Winstmarge per project: Dit laat zien wat je écht overhoudt aan een klus nadat de materialen en manuren zijn betaald. Een te lage marge is een rood knipperlicht: je prijzen zijn te scherp, je inkoop te duur of je bent niet efficiënt genoeg.
• Liquiditeit (current ratio): Kun je morgen de factuur van je leverancier betalen? Dat is wat liquiditeit meet. Het vergelijkt wat je op de bank hebt staan (en wat je nog krijgt) met wat je op korte termijn moet betalen. Cruciaal voor je continuïteit.
• Rentabiliteit: Dit getal laat zien hoe slim je je vermogen inzet om winst te maken. Het geeft een veel dieper inzicht dan alleen maar kijken naar de omzet. Voor de fijne kneepjes lees je onze blog over wat rentabiliteit precies inhoudt.

Operationele efficiëntie

Hier duiken we de werkvloer op. Operationele kengetallen meten hoe soepel je processen lopen. Hier ontdek je waar je tijd en geld laat liggen.

Een scherp oog op operationele cijfers is de sleutel tot productiviteit. Hiermee spoor je knelpunten op voordat ze de planning en de winstmarge van een project om zeep helpen.

• Projectdoorlooptijd: Simpelweg de tijd van start tot oplevering. Hoe sneller je een project kwalitatief goed afrondt, hoe sneller je door kunt naar het volgende. Meer projecten per jaar betekent meer omzet.
• Gecalculeerde vs. werkelijke uren: Dit is misschien wel de belangrijkste. Loopt het aantal uren structureel uit de hand? Dan lekt er winst weg en klopt je calculatiemethode van geen kant.
• Uren per eenheid (m², m³): Dit is perfect om de productiviteit van je team te meten en projecten te vergelijken. Hoeveel manuren kost het bijvoorbeeld om een vierkante meter te stucen? Dit soort cijfers maakt je calculaties voor de toekomst ijzersterk.

Commerciële slagkracht

Tot slot de commerciële kant: hoe goed ben je in het binnenhalen van werk? Deze kengetallen meten het succes van je offertes en je reputatie.

• Offerte-scoringspercentage: Hoeveel van je offertes worden een opdracht? Een laag percentage kan van alles betekenen: te duur, een onduidelijke offerte, of een concurrent die het slimmer aanpakt. Door je offertes te automatiseren, verhoog je de professionaliteit en de kans op succes.
• Klanttevredenheid: Tevreden klanten zijn je beste reclame. Meet dit actief met een simpele enquête of hou je reviews in de gaten. Een tevreden klant komt terug en, nog belangrijker, praat over je.

Oké, theorie is leuk, maar hoe pas je die kengetallen nu toe in de dagelijkse hectiek op de bouw? De echte kracht van deze cijfers zie je pas als je ze gebruikt om knopen door te hakken en concrete problemen aan te pakken. Laten we dat eens concreet maken met twee voorbeelden die rechtstreeks uit de praktijk komen.

Deze scenario's laten zien hoe een simpel cijfer je kan redden van ongemerkt verlies en je helpt om slim te investeren in de toekomst van je bedrijf.

Scenario 1: Dalende winstmarges aanpakken

Stel je voor: een renovatiebedrijf merkt dat de winst per project langzaam maar zeker verdampt. De opdrachten stromen binnen, iedereen werkt keihard, maar onderaan de streep blijft er steeds minder over. Het onderbuikgevoel zegt dat de materiaalkosten wel de boosdoener zullen zijn, maar dat blijkt niet het hele verhaal.

Pas als ze het kengetal ‘kosten per manuur’ erbij pakken, zien ze de ware oorzaak. De loonkosten zijn door cao-stijgingen en inflatie ongemerkt flink opgelopen, terwijl de uurtarieven in hun offertes al een jaar hetzelfde zijn. Ze lekken dus marge op elk uur dat er gewerkt wordt. Gewapend met dit inzicht passen ze hun prijzen direct aan en is de winstgevendheid weer op peil. Een cruciale stap, want dit legt de basis voor een gezonde financiële planning, waarover je meer leest in ons artikel over hoe je een correcte begroting opstelt.

Kengetallen zijn de rookmelder voor je bedrijf. Ze geven een signaal bij sluipende problemen, zoals oplopende kosten, voordat het een uitslaande brand wordt.

Scenario 2: Een slimme investeringsbeslissing maken

Een aannemer twijfelt. Hij overweegt een flinke investering in een nieuwe graafmachine om sneller te kunnen werken. Voordat hij de portemonnee trekt, besluit hij eerst eens te kijken naar de huidige efficiëntie met het kengetal ‘omzet per medewerker’. Wat blijkt? Dat cijfer ligt een stuk lager dan het branchegemiddelde.

Hij duikt er dieper in en ontdekt dat zijn team veel tijd kwijt is aan inefficiënte processen, zoals het handmatig opnemen van maten en het overtypen van rapporten. De conclusie is glashelder: de bottleneck zit niet in het materieel, maar in de workflow. De aannemer stelt de investering in de graafmachine uit en besluit eerst de interne processen te stroomlijnen.

Vergeet ook de invloed van de economie niet. Kengetallen zijn essentieel om de impact van economische trends in Nederland te begrijpen. Inflatie is bijvoorbeeld een belangrijk kengetal dat direct invloed heeft op jouw materiaal- en loonkosten. Lees meer over hoe deze cijfers de economie beïnvloeden op AlleCijfers.nl.

Kengetallen moeiteloos beheren? Laat de software het werk doen

Met de hand kengetallen bijhouden in Excel? Dat is niet alleen tijdrovend, het is ook vragen om problemen. Eén verkeerde formule of een vergeten getal kan je hele analyse onderuithalen, waardoor je stuurt op informatie die niet klopt. Gelukkig is er een veel slimmere aanpak, die je voorgoed verlost van die administratieve hoofdpijn.

Moderne software voor bouw pakt dit probleem bij de wortel aan. Het automatiseert het verzamelen van data, direct vanaf de plek waar het gebeurt: de werkvloer. Informatie wordt vastgelegd op het moment zelf, zonder dubbel werk.

Automatisering in de praktijk: hoe BuilderFlow je helpt

BuilderFlow maakt dit proces kinderlijk eenvoudig. Stel, je bent op de bouwplaats voor een opname of inspectie. Met de app leg je alles vast: foto's, video's, zelfs spraaknotities. Geen gekrabbel meer in een notitieblokje dat je later moet ontcijferen.

Deze gegevens worden direct omgezet in gestructureerde rapporten en strakke calculaties. Je hoeft dus niet meer urenlang notities uit te typen of handmatig documenten in elkaar te puzzelen.

Door de registratie te digitaliseren, creëer je een betrouwbare datastroom die als fundament dient voor je kengetallen. Elke vastgelegde foto en elk opgenomen uur draagt direct bij aan een scherper inzicht.

Dankzij deze geautomatiseerde aanpak rolt de software automatisch cruciale kengetallen uit. Cijfers die voorheen uren handmatig werk kostten, heb je nu realtime bij de hand. Denk bijvoorbeeld aan:

• Calculatietijd per project: Hoeveel tijd kost het je écht om een winnende offerte op te stellen?
• Geplande versus werkelijke uren: Zie direct waar projecten uit de planning lopen en waar de winst weglekt.
• Aantal correctierondes per offerte: Meet hoe soepel je offerteproces loopt en ontdek waar je kunt verbeteren.

Dit bespaart je niet alleen een berg administratie, maar levert vooral betrouwbare en actuele stuurinformatie op. Je kunt sneller en met meer vertrouwen beslissingen nemen, gebaseerd op feiten in plaats van onderbuikgevoel. En dat is essentieel om je bedrijfsprocessen te optimaliseren en je winst te verhogen.

Veelgestelde vragen over kengetallen

Duik je voor het eerst in de wereld van kengetallen? Dan heb je vast een paar vragen. We hebben de meest voorkomende voor je op een rij gezet en geven korte, praktische antwoorden die je direct in de bouwpraktijk kunt toepassen.

Welke kengetallen zijn essentieel voor een zzp'er in de bouw?

Als zzp'er heb je geen tijd voor poespas. Je wilt cijfers die er écht toe doen. Focus je daarom op deze drie: de winstmarge per project, je liquiditeit (kun je op tijd je rekeningen betalen?) en je offerte-scoringspercentage.

Dit trio geeft je een messcherp beeld van je winstgevendheid, je financiële gezondheid op korte termijn en je commerciële succes. Het is de basis van elk gezond bouwbedrijf, groot of klein.

Hoe vaak moet ik mijn kengetallen controleren?

Dat hangt helemaal af van het type kengetal. Financiële cijfers zoals omzet en winstgevendheid bekijk je het beste maandelijks of per kwartaal. Zo houd je de grote lijnen in de gaten zonder jezelf te verliezen in details.

Operationele cijfers, zoals de urenregistratie per project, wil je juist veel vaker zien. Denk aan wekelijks of zelfs dagelijks. Alleen dan kun je op tijd bijsturen als een klus uit de hand dreigt te lopen.

Software zoals BuilderFlow automatiseert dit proces, zodat je altijd beschikt over een actueel en betrouwbaar overzicht van je prestaties. Dit bespaart tijd en voorkomt fouten.

Kan ik beginnen met kengetallen zonder dure software?

Jazeker! Je hebt geen dure pakketten nodig om de eerste stap te zetten. Een simpel spreadsheet in Excel of Google Sheets is al een fantastisch startpunt.

Begin gewoon met het bijhouden van je geschatte en werkelijke uren, de materiaalkosten en de uiteindelijke winst per project. Het kost je handmatig wat meer tijd, maar het levert direct goud aan inzichten op.

Zodra je merkt hoeveel waarde dit toevoegt, wordt slimme software een logische volgende stap. Een tool voor het automatiseren van inspectierapporten helpt je dan om je processen verder te professionaliseren.

Wil je weten hoe je die volgende stap kunt zetten? Neem gerust vrijblijvend contact met ons op.

Ben je klaar om je bedrijf te sturen op feiten in plaats van op onderbuikgevoel? Met BuilderFlow automatiseer je de dataverzameling en krijg je realtime inzicht in je belangrijkste kengetallen. Ontdek hoe je sneller, foutloos en winstgevender kunt werken. Bezoek onze homepage voor meer informatie.